Bánh chưng không chỉ là một món ăn truyền thống trong ngày Tết Nguyên Đán, mà còn chứa đựng những giá trị tinh thần sâu sắc, kết nối mật thiết với văn hóa truyền thống của người Việt Nam. Các nguyên liệu tinh hoa hòa quyện trong chiếc bánh chưng đã tạo nên một đặc sản mang hương vị đặc trưng của đất trời.

Khi bánh chưng xuất hiện trên bàn ăn dịp Tết, nó không chỉ là một món ăn ngon mà còn tạo ra không khí ấm áp, đoàn viên, thể hiện lòng biết ơn đối với ông bà và tổ tiên. Hãy cùng trải nghiệm thêm về ý nghĩa và cách làm bánh chưng tại nhà thông qua nội dung bài viết dưới đây.

Ý nghĩa của bánh chưng trong ngày Tết Nguyên Đán

Từ thời xa xưa, cuộc sống của người dân Việt Nam đã chất chứa nền văn hóa lúa nước, mốc lên nhiều khía cạnh cuộc sống và phụ thuộc rất nhiều vào thiên nhiên. Chiếc bánh chưng, như một biểu tượng của truyền thống, được tạo ra từ những nguyên liệu của đất trời như gạo nếp, đậu xanh, tiêu, hành, thịt mỡ,…

Quá trình gói bánh chưng đòi hỏi sự khéo léo trong việc kết hợp và sắp xếp các loại nguyên liệu với nhau. Điều này giúp chiếc bánh chưng không chỉ là một món ăn ngon mà còn là biểu tượng thể hiện lòng biết ơn đối với thiên nhiên, đã ban cho cuộc sống ấm no và thuận lợi.

Mỗi chiếc bánh chưng, nhất là trong dịp Tết, không chỉ là một bữa ăn ngon miệng mà còn mang theo nhiều ý nghĩa sâu sắc và những giá trị tốt đẹp của dân tộc Việt Nam. Chiếc bánh chưng còn được đặt lên bàn thờ, là biểu tượng của lòng kính trọng và hiếu thảo của con cháu đối với tổ tiên. Ngoài ra, nó còn được coi là một món quà Tết ý nghĩa mà nhiều người sử dụng để biểu hiện lòng biết ơn và tôn trọng đối với người thân, bạn bè.

Hướng dẫn 2 cách gói bánh chưng đẹp, đơn giản

Gói bánh chưng đòi hỏi sự chuẩn bị cẩn thận, sự kết hợp khéo léo và kiên trì khi nấu. Để giúp bạn không gặp phải khó khăn khi gói bánh chưng, chúng tôi đã tổng hợp lại 2 cách làm bánh chưng đẹp và đơn giản nhất.

Cách gói bánh chưng vuông

Bánh chưng vuông là một món ăn không thể thiếu trong những ngày lễ Tết. Để tạo ra một chiếc bánh vuông đẹp không quá khó, bạn chỉ cần sở hữu một số kỹ năng tay nghề và sự tỉ mỉ.

– Nguyên liệu làm bánh chưng vuông:

  1. Gạo nếp
  2. Đỗ xanh
  3. Thịt vai sấn hoặc thịt ba chỉ
  4. Gia vị: muối, tiêu
  5. Lá dong
  6. Lá giềng
  7. Lạt buộc

– Cách chuẩn bị nguyên liệu: 

Bước 1: Chọn lá dong to đẹp để gói bánh, lá nhỏ hơn để làm lá lót bên trong. Rửa lá sạch và lau khô. Loại bỏ phần cứng ở sống lá. 

Bước 2: Ngâm đỗ xanh trong nước khoảng 2 tiếng, sau đó rửa sạch và lọc bỏ những hạt xấu. Thêm một thìa muối, trộn đều và nấu chín. Khi đỗ còn nóng, đánh cho đỗ tơi nhuyễn và nắm thành từng nắm có kích vừa phải. 

Bước 3: Rửa sạch lá giềng thơm, thái nhỏ và xay lấy nước. Ngâm gạo trong nước lá giềng từ 3-4 tiếng để hạt bánh có màu xanh mướt và mùi thơm đặc trưng. 

Bước 4: Rửa sạch thịt heo, thái miếng to và dài. Nêm đều hạt tiêu, bột canh trong khoảng 30 phút – 1 giờ trước khi gói.

– Cách gói bánh chưng vuông không cần dùng khuôn: 

Bước 1: Lấy 2 lá dong to vuông, đặt mặt phải màu xanh đậm xuống dưới đất. Tiếp theo, đặt 2 lá dong vuông góc với nhau và hướng lên phía trên.

Bước 2: Ở giữa phần lá, đổ 1 bát gạo và đặt lên một nửa nắm đỗ. Dùng tay nhẹ nhàng để đỗ trùng xuống. Tiếp theo, đặt 1-2 miếng thịt vào giữa phần đỗ, sau đó đổ phần đỗ còn lại lên trên miếng thịt. Đổ thêm 1 bát gạo lên phần nhân và dùng tay để phân đều, phủ kín nhân thịt và đỗ. 

Bước 3: Sử dụng tay để gấp phần lá dong bên phải và bên trái chặt tay, sau đó cắt bỏ phần mép lá thừa hoặc giấu vào bên trong. Bóp 2 bên mép (phần đầu và phần cuối) của bánh chưng rồi gấp lại. Vừa gấp vừa vỗ nhẹ để tạo hình vuông. 

Bước 4: Tiếp theo, lấy 2 lạt buộc song song để giữ cho bánh chặt, lá không bị bung. Sau đó, buộc thêm 2 lạt vuông góc với 2 lạt trên (phần lạt thừa có thể cài vào trong hoặc cuộn vào cho gọn). Cuối cùng, sử dụng tay để ấn 4 góc của bánh chưng để bánh chặt và vuông vắn.

Cách gói bánh chưng dài

Bánh chưng dài, hay còn được biết đến với tên gọi khác là bánh tét, không chỉ là một món ăn truyền thống mà còn mang đầy đủ giá trị văn hóa sâu sắc. Cách gói bánh chưng dài được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác với các bước thực hiện đơn giản như sau:

– Nguyên liệu làm bánh chưng dài:

Gạo nếp nương
Đậu xanh tách vỏ
Thịt lợn ba chỉ
Lạt buộc
Lá dong
Các loại gia vị thông dụng: hạt nêm, muối, tiêu xay

– Sơ chế các loại nguyên liệu đã chuẩn bị: 

Bước 1: Nhặt sạch sạn và vo gạo nếp để loại bỏ bụi bẩn, vỏ trấu. Ngâm gạo nếp trong thời gian từ 8 – 10 giờ, sau đó vớt ra để ráo nước và thêm 1 thìa muối, xóc đều. 

Bước 2: Nhặt sạch sạn và vo thật sạch đậu xanh trước khi ngâm trong nước từ 3 – 4 giờ để đậu xanh mềm và nở hoàn toàn. 

Bước 3: Cắt thịt ba chỉ thành các miếng dài khoảng 5 – 7cm và độ dày khoảng 2cm. Ướp thịt với 1 thìa cafe bột nêm và một chút tiêu xay. Thịt ướp trong khoảng 30 phút để thịt ngấm đều gia vị. 

Bước 4: Rửa sạch lá dong và để ráo nước, sau đó dùng khăn sạch lau khô nước ở cả hai mặt của lá dong.

– Hướng dẫn cách gói bánh chưng dài bằng lá dong: 

Bước 1: Đặt 2-3 sợi lạt song song với nhau. Sau đó, đặt 2 lá dong lên trên sao cho chúng tạo thành góc vuông với sợi lạt. Tiếp theo, đặt 1 lá dong úp vào giữa 2 lá đã đặt trước đó. 

Bước 2: Sử dụng một bát ăn cơm, đặt 1 bát gạo nếp vào bát và dàn đều theo chiều dài của lá. Đặt 1/2 bát đậu xanh lên trên lớp gạo nếp. Đặt thêm 1 – 2 miếng thịt ba chỉ lên trên, sau đó phủ thêm 1 lớp đậu xanh để kín hết thịt. Cuối cùng, đặt 1 bát gạo để bao phủ lấy nhân bánh. 

Bước 3: Sử dụng tay khéo léo để kéo 2 mép lá xát lại với nhau. Sau đó, nén chặt 1 đầu lá và cuộn chặt phần thân bao lấy nguyên liệu bên trong. Bánh sẽ được tạo thành hình trụ tròn và rất chắc chắn. 

Bước 4: Sử dụng 1 dây lạt để buộc cố định ở 1 đầu bánh. Khi hoàn thành, vỗ nhẹ bánh để nguyên liệu không bị rơi ra. Gấp tiếp đầu còn lại của bánh chưng vào và buộc lạt lại cho chặt. Tiếp tục quấn thêm dây lạt để làm cho bánh cố định và chắc chắn hơn là xong.

Trên đây là những thông tin chi tiết liên quan đến ý nghĩa và cách gói bánh chưng đơn giản ngay tại nhà. Không chỉ đơn thuần là một món ăn truyền thống, bánh chưng còn mang nhiều giá trị văn hóa sâu sắc ẩn sau từng hạt gạo từng lớp lá. Những cành hoa mai hoa đào kết hợp cùng chiếc bánh chưng đã góp phần làm cho ngày Tết Nguyên Đán trở nên trọn vẹn và ý nghĩa hơn bao giờ hết.